Şeker; Teknolojinin gelişmesinin mesleğimizi yan ve iyi etkileri var, iyi etkisi şu yönde oldu örneğin sürekli teknolojiyi takip etmemiz gerekiyor ve yeni bir araba çıktığı zaman sürekli gündemde tutup çalışmalarımızı sürdürmemiz gerekiyor.
İnternet üzerinden genelde alışveriş oluyor ama bizim sektör konusunda bu duruma biz olumlu bakmıyoruz çünkü genelde araç ile alakalı ürünler satıldığında gerekli olan programların araca yüklenmesi gerekiyor.
Mesleğimizde çırak bulamıyoruz fakat her önümüze geleni çırak olarak da yanımızda çalıştıramıyoruz, bizim sektörümüz çilingir ve anahtar üzerine olduğu için biraz riskli bir iş. Demek istediğim güvenilir eleman bulmak istiyoruz.
Ev anahtarları konusunda insanlar çoğaltma gereği duyuyorlar o yüzden geliyorlar, örneğin okullar açıldığı zaman öğrenci evleri için gençler anahtar yaptırıyorlar diğer arkadaşlarını kapıda beklemesinler diye üniversite öğrencileri geliyorlar.
SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?
Öncelikle Hoş geldiniz, Adım Recep ŞEKER ortalama 20 – 25 yıldır bu sektörün içerisindeyim ve gözümü bu mesleğin içinde açtım çocukluktan beri bu mesleğin içindeyim, okul dönemlerinde okula giderdik sonrasında da işyerine gider çalışırdık, geçmişe bakarsak o zamanlar teknoloji yoktu, otomobil yoktu ve genellikle mekanik üzerine, ev, kamyon üzerine çalışıyorduk. Geçmiş yıllardan bu yana arabalar geliştikçe biz de kendimizi geliştirmeye çalışıyoruz, yeni cihazlar ve yeni araçlar üzerinde kendimizi sürekli geliştirmeye çalışıyoruz. Bugün yeni çıkan herhangi bir araba üzerinde biz bilgi sahibi olmalıyız ve o araba üzerinde kendimizi geliştirmeliyiz, genelde sektörümüzde arabaya ağılık veriyoruz çünkü ev ve işyeri olarak sektörümüzde teknoloji çok fazla ilerlemiyor, elimizden geldikçe kendi dalımızda gelişmeye çalışıyoruz. Şanlıurfa ve ilçelerine hizmet veriyoruz, düzenli bir şekilde çalışıp sektörümüze yeni elemanlar kazandırmak istiyoruz ama günümüzde eleman bulma sıkıntısı ve çalışma şartları sorunu yüzünden kimseyi yetiştiremiyoruz.
TEKNOLOJİNİN GELİŞMESİ MESLEĞİNİZE NASIL ETKİ ETTİ?
Teknolojinin gelişmesinin mesleğimizi yan ve iyi etkileri var, iyi etkisi şu yönde oldu örneğin sürekli teknolojiyi takip etmemiz gerekiyor ve yeni bir araba çıktığı zaman sürekli gündemde tutup çalışmalarımızı sürdürmemiz gerekiyor. Yeni çıkan arabanın elektronik sistemi ile alakalı bilgi sahibi olmalı ve o araba bize geldiğinde sorunsuz bir şekilde müşterinin sıkıntısını gidermemiz gerekiyor. Aslında teknoloji iyi bir şey örneğin günümüzde bazı konforlu arabalar çok faydalı ama teknoloji ilerledikçe de arızalar da artmaya başlıyor, bu durum sadece araba konusunda geçerli değil her konuda teknoloji ilerledikçe sorunlar çoğalıyor. Hal böyle olunca da yeni çıkan herhangi bir arızada biz arızaya müdahale ederken bilgili ve kendimizi yetiştirmiş olmalıyız.
İNTERNET ÜZERİNDEN ALIŞVERİŞ SİZİ NASIL ETKİLEDİ?
İnternet üzerinden genelde alışveriş oluyor ama bizim sektör konusunda bu duruma biz olumlu bakmıyoruz çünkü genelde araç ile alakalı ürünler satıldığında gerekli olan programların araca yüklenmesi gerekiyor. Örneğin biz bir ürünü şehir dışındaki bir müşteriye gönderdiğimiz zaman o müşteri şehrinde bulunan meslektaşımıza o ürünü götürüp aracına takmasını istediği zaman sorun yaşayabilir. Bizim sektörümüzde olan bir ürünü alan müşteri kendi şehrinde olan bir bayiden veya dükkândan alması gerekli çünkü daha sağlam olur, biz kendimiz dahi internetten müşteri sipariş verdiği zaman paradan ziyade sağlamlığa bakıyoruz, biz müşterilerimize bulunduğunuz bölgeden alışveriş yapın çünkü daha verimli bir iş yapmış olursunuz diye söylüyoruz. Bazı sektörde ürünlerin internet üzerinden satılması kazançlı ve güzel olabilir ama bizim sektör konusunda çok mantıklı değil.
MESLEĞİNİZDE ÇIRAK VEYA ELEMAN BULABİLİYORMUSUNUZ?
Mesleğimizde çırak bulamıyoruz fakat her önümüze geleni çırak olarak da yanımızda çalıştıramıyoruz, bizim sektörümüz çilingir ve anahtar üzerine olduğu için biraz riskli bir iş. Demek istediğim güvenilir eleman bulmak istiyoruz aslında, normal şartlar altında eleman sıkıntımız var ama tanımadığımız sıradan bir insanı yanımıza alıp yetiştirdikten 2 yıl sonra o insan hırsızlık yapmaya başlayabilir. Bu yüzden müşterilerimiz adına korkuyoruz çünkü sadece onların değil bizimde evimiz var ve bugün benim evime giren başkasının da evine girer, bu yüzden herkesi eleman olarak alamıyoruz ama eleman sıkıntımız var ve bu sektörde eleman yetişmiyor.
GÜVENİLİR ELEMAN BULMA SORUNUNA NASIL BİR ÇÖZÜM BULUNABİLİR?
Şuan da eleman olarak çalışma şartları çok verimli değil, örneğin biz eskiden saat 12’ye kadar okula giderdik sonra da çıkıp işe gelirdik. Bugün bir öğrenci okulda saat 3 – 4’e kadar kalıyor ve çocuk o saatten sonra işe gidemez artı o çocuğu hiçbir usta’da yanında çalıştırmaz, çünkü o çocuk okulda olan yorgunluğu ile hiçbir verim alamaz. Bizden sonraki nesil çok fazla çalışmaya meyilli değiller sadece günübirlik yaşantıya meyilliler, okul okuma gibi bir hevesleri yok, aslında onların suçu değil zaten okuldan sonra dershaneye gidiyorlar ve gün bitiyor. Şartlar kötü ve bu çocukların suçu değil, bizim zamanımızda yarım gün okula giderdik ondan sonra da çalışmaya giderdik, o şekilde o günden bu güne kadar yetiştik. Çocuk yaştan beri bir mesleğin içinde olunmadı mı yetişmek zor olur, örneğin ben 7 yaşından beri bu mesleğin içerisindeyim, çocukluktan beri işimi severek ve isteyerek yapıp bugüne geldim ama bugün bir öğrenci liseden sonra çalışmak istese bir bilgi edinemez çünkü her meslek 3 – 5 yılda öğrenilecek bir meslek değildir. Bir insan mesleğe çocukluktan başlamalı ve 20 – 25 yıl emek vermeden de usta olunmaz, sadece çıraklık dönemini atlar ve kalfa olur ondan sonra 30 – 40 yaşına kadar kalfa olmak da olmaz, şuan ki nesillerin de çocukluktan yetişmeleri imkânsız. Çocuklar hafta sonu meslek öğrenmek isteseler bile etüt dersleri var, liseden sonra üniversiteye gitmek istemeyip meslek öğrenmek isteseler bir şeyden verim alamazlar, demek istediğim çocukluktan yetişip 20 – 25 yıl emek verilmelidir ki çocuk bir meslek sahibi olsun.
İNSANLAR NE SIKLIKTA BURAYA GELİYORLAR?
Arabaların mekanik ve elektronik arızaları oluyor anahtar olarak onun için geliyorlar, ayrıca örneğin bir müşteri bize telefonla ulaşıyor anahtarını kaybettiğini söylüyor, biz de gidip yerinde hizmet veriyoruz veya kapısı kapalı oluyor açamıyor o konuda gidip yardımcı oluyoruz. Müşterilerimize Şanlıurfa ve ilçelerinde hizmet verebiliyoruz, arabası çalışır durumda olup arızalı olan müşterilerimiz de işyerimize geliyorlar burada gereken cihaz, bilgisayar ve teknoloji aletleri ile arızalarını tespit edip yardımcı oluyoruz.
EV ANAHTARI İÇİN RAĞBET VAR MI?
Ev anahtarları konusunda insanlar çoğaltma gereği duyuyorlar o yüzden geliyorlar, örneğin okullar açıldığı zaman öğrenci evleri için gençler anahtar yaptırıyorlar diğer arkadaşlarını kapıda beklemesinler diye üniversite öğrencileri geliyorlar. Ev anahtarlarına fazla bir rağbet olmuyor ama günümüzde araba sektörü daha çok ilerlediği için arıza ve yedek anahtar konusunda arabalar daha çok rağbet görüyorlar.
MESLEĞİNİZDE NE TÜR MALZEMELER KULLANIYORSUNUZ?
Bizim mesleğimizde kullandığımız malzemeler genellikle gizlidir çünkü mesleğimiz açısından bilinmesi riskli, örneğin buraya gelen her insanı tanımıyoruz bugün buraya hırsızlık yapan biri de gelebilir bu yüzden kimsenin benim kullandığım malzemeyi bilmemesi gerekiyor. Meslek altın bileziktir lafı biraz da bu konuya değiniyor çünkü mesleğimizi herkese öğretemeyiz, ben her gelene malzemelerimi gösterirsem nasıl kullandığımı gösterirsem o insan ileride benim de başkasının da evini gidip soyabilir. Bizim sektörde kullandığımız cihazlarımız gizlidir ama her sektörde olan takım ve hırdavat aletlerimizi açıkta kullanıyoruz. Mesleğimizde gizli tutuğumuz konular örneğin bir kapı nasıl açılır, bir kayıp anahtar nasıl yapılır gibi işleri gizli tutuyoruz çünkü bunları açık olarak yaparsak hırsızlığa yol açmış oluruz. Sektörümüzde teknoloji yönünden yeni bir şey çıktığı zaman anında takip etmeliyiz çünkü günümüzde arabalar insanlardan daha çok olmuşlar ve bu şekilde hizmet vermeye çalışıyoruz.
BİR ANAHTAR NASIL YAPILIR?
Anahtarın mekanik olan kısmı ham maddesi bize fabrikadan hazır olarak gelir, örneğin müşteri bir ev anahtarı getirdiği zaman o anahtarı makinede işleriz ve ona göre kalıp verip dişlerini açarız. Her anahtarın yapılmalı şekli farklıdır, örneğin yeni araba anahtarlarının yapılma şekilleri çok farklıdır çünkü araba anahtarları elektronik sektörü üzerine olduğu için basit sistemler ile değil bilgisayar programları yüklenerek yapılır. Eski araba anahtarlarını ev anahtarları ile kıyaslayabiliriz, örneğin ev anahtarı gibi cihaz içerisinde dişlerini açıp müşteriye teslim edebiliriz. Yeni araçlarda biraz daha dikkatli çalışmak lazım, bugün örneğin yeni çıkan bir araç düz kontak ile çalışmaz ama eski araçları düz kontak ile çalıştırabiliriz, bu da teknolojinin içinde olan bir uygulamadır. Yeni araçlarda olan düz kontak ile aracın çalışmama sebebi hırsızların araçları gasp etmemeleri için geliştirilen bir sistem ve müşterilerimizden bu çalıştırma şeklini her bölgede yapmamalarını tavsiye ediyoruz. Genellikle müşterilerimiz internet üzerinden çilingir bulmaya çalışıyorlar ama biz tavsiye etmiyoruz, internet üzerinden reklam verip hırsızlık yapanlar da var, esnaf olan da var ama hırsıza denk gelindiğinde o hırsız arabayı çalabilir. Müşterilerimize tavsiyemiz genel olarak bulundukları ilde, ilçede veya mahalle de olan bir çilingirde ihtiyaçlarını gidermeleri kendileri adına daha güvenli olur. Örneğin işyerime gelen müşteri araba anahtarı yaptırmak istediğinde tutanak tuttururum ki ileride arabası çalındığında benim işyerimde o müşterinin anahtarını hangi elemanım yapmış diye bilelim ve polislere de bu konuda yardımcı olabileyim.
MESLEĞİNİZDE SORUNLAR YAŞIYORMUSUNUZ?
Mesleğimizde ister istemez sorunlarla karşılaşabiliyoruz, az önce bahsettiğim gibi ben 20 – 25 yıldır bu mesleğin içerisindeyim ve ben işimi layığıyla yaptığım için bu kadar yıldır bu mesleği devam ettiriyorum. Örneğin 2 yıl çalışıp sonrasında kendine anahtarcı dükkânı açıp işleten vatandaşlara müşteriler gittiği zaman hayal kırıklığına uğruyorlar ve bu konu yüzünden bize gelen müşterilerimizin kafalarında soru işareti oluyor, müşteriler yeni 1 – 2 yılda anahtarcılığı sözde öğrenmiş olan insanlar yüzünden yıllardır bu işe emek veren bizlere güvenemiyorlar. Günümüzde ki doktorlar nasıl ki insanları muayene ve tedavi ediyorlarsa biz de kendi mesleğimiz de doktoruz, örneğin bir müşteri arabasını getiriyor ve diyor ki benim ön kapım arızalı, o arızayı biz gideriyoruz ama 1 hafta sonra tekrar gelerek arka kapısının arızalı olduğunu ve bu arızanın bizden kaynaklandığını söylüyor. Aslında herkes neyin ne olduğunu biliyor ama müşteriler esnafı suçladıkları zaman esnafta işine soğuk bakıyor, ben geçen hafta ön kapının arızasını gidermiş olabilirim ama bu hafta da arka kapının arıza çıkarmayacağı anlamına gelmez. Müşteri bize gelip tatlı dille sorununu anlatırsa biz de ona en güzel şekilde yardımcı oluruz ama bize gelip ön kapıyı geçen hafta yaptırdım bu hafta da arka kapı senin yüzünden bozuldu deyip arka kapıyı ücretsiz yaptırmaya çalışıyorlar. Bu tür sorunlardan dolayı çok kaliteli ustalarımız esnaflığı bırakıp fabrikalarda, şoförlükte çalışıyorlar, bu durumun böyle devam etmemesi için müşterilerin anlayışlı olmaları gerekiyor ve hal böyle olursa da her müşteri gittiği esnaftan güler yüzle ayrılır.
EKONOMİNİN SİZE ETKİSİ OLDU MU?
Zamların her sektöre olduğu gibi bizim sektöre de etkisi oldu, bu durum yüzünden müşteri bizi suçluyor biz toptancıyı suçluyoruz, toptancı da fabrikayı suçluyor ve çark bu şekilde dönüyor. Ekonomide yaşanan dengesizlik her iki tarafı da olumsuz etkiledi, pandemiden önce örneğin 10 tane ürün alıp dükkâna koyardık ve sattığımız 10 tane ürün ile dükkânımıza 15 tane ürün alırdık. Günümüzde müşteriye bir ürün satarken müşteri bize zaten sattığın üründen kar ediyorsun neden gelecek ürünü düşünüyorsun ki diyor, ben gelecek ürünü düşünmek zorundayım çünkü şimdi eskiye göre 10 ürün satıp yerine 5 ürün koyabiliyorum ve buda benim zararımadır. İnsanların esnafı sıkmamaları gerekiyor örneğin bir vatandaş bir zincir markete gidiyor ve orada aldığı ürünlerin fişini kesip para istiyorlar ama bir esnafın yanına gitti zaman yemin ettirerek pazarlık yapıyor hal böyle olunca da esnaf hem yalan söylemiş oluyor hem de yaptığı işten soğuma durumuna geliyor. Müşterilerin en çok kullandıkları söz de örneğin esnaflık böyle olmaz diyorlar, biz esnaf değiliz biz bir sanatkârız ve bir sanatkârın da hakkının verilmesi lazım, zincir markette nasıl ki pazarlık yapılmıyorsa esnaflarda da yapılmamalı çünkü esnafla pazarlık yapılınca esnafı sıkmış olunuyor. Esnafla pazarlık yapılınca esnaf hem yalana hem de hırsızlığa teşvik edilmiş olur çünkü esnaf zaten müşteri gelip benimle pazarlık yapacak ben bu 50 liralık ürüne 100 lira diyeyim pazarlık sırasında da 80 liraya veririm düşüncesine girer ve kul hakkı yemiş olur. Bunun dışında başka bir müşteri o esnafın yanına gelir ve 50 liralık ürünü 100 liraya alır ve esnaf o müşterinin de hakkına girmiş olur. Genel olarak herhangi bir sektör bir ürüne zam yapmak istemez, örneğin insanlar 100 bin liradan 200 bin liraya yükselen bir aracın zamlanmasına itiraz etmiyor ama 5 liradan 10 liraya yükselen bir ürüne itiraz ediyor. Şuan biz bir ürün satıp yerine başka bir ürün koyuyoruz ama gelen zamlar ile bizde zam yaptığımızda müşterilere utanarak fiyat veriyoruz, vatandaşların biraz da esnafı düşünmeleri lazım çünkü ben bugün 5 liraya sattığım bir ürünü 10 liradan alıyorsam bu benim zararımadır. Örneğin ben burada olan bir ürünü satmak istemiyorum çünkü satsam gidip pahalıya alacağım ve zaten burada olan ürün kaldığı yerden prim yapıyor, ben burada el emeğimle çalışsam daha kârlıyım, biz böyle olsun istemiyoruz ama şartlar el vermiyor. Türkiye olarak yıllardan beri zam konusunda hep ilerledik geriye gitmedik ama inşallah bundan daha ilerisi olmaz ve iyiye gideriz.
MESLEĞİNİZİ İLERLEYEN YILLARDA NEREDE NASIL GÖRÜYORSUNUZ?
Aslında mesleğimi ilerleyen yıllarda göremiyorum diyebilirim çünkü sadece benim mesleğim olarak değil bütün meslekler de nesil yetişmiyor. Bizim mesleğimiz ölecek bir meslek değil ama nesil yetişmediği için meslekler ölüyor, eski mesleklere bakılırsa onlar da 10 yıl önce mesleklerinin öleceğini söylüyorlardı ve bugün eski meslekler ölmüş durumdalar. Bizim mesleğimizi yapan diğer arkadaşlar da olsun biz de olsun eleman yetişmezse biz hep genç kalacak değiliz, yaşımız gün geçtikçe ilerliyor ve mesleğin bize vermiş olduğu sağlık sorunları var. Örneğin işlerimiz çok ince gözlerimize, bedenimize ve beynimize zararı oluyor, bizden sonra nesil yetişmeli ki meslekler ilerleme yapabilsin. Mesleğin ölmemesi için bizlerin mücadele etmesi lazım ama bizim mücadelemiz de uzun sürmez Allahın verdiği candır her şey olabilir. Bugün ben profesyonel çalışıyorum bütün araçlara bakıyorum ama belki benden sonra gelecek olan nesil profesyonel çalışamayıp eski tarzda hizmet verecek ve bu durum müşteriyi tatmin etmeyecek. Bu durum böyle devam ederse müşteriler bayilere götürüler her halde araçlarını ama orada da artık eleman yetişmiyor, ilerleyen yıllarda robot üretilir belki insanlar yerine robotlar çalışır.
BİZE ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.
Ben teşekkür ederim.
